Twój dom | dialog z tradycją

Ziemia Pszczyńska to głównie teren rolniczy, na którym wsie rozwijały się promieniście do głównego ośrodka – Pszczyny. Większość wsi ma układ łańcuchowy, charakteryzujący się główną ulicą na osi północ-południe i prostopadle usytuowanymi długimi, działkami. Budynki mieszkalne były stawiane szczytem lub kalenicą do drogi, gdzie często pod jednym dachem łączono funkcję mieszkalną i inwentarsko – gospodarczą. Były to masywne, zwarte chaty, wykonane z materiałów, dostępnych na działce, gdzie miał stanąć dom. Pierwotnie wznoszono budynki drewniane z szerokimi okapami, kryte strzechą , a następnie gontem drewnianym, które od połowy XIX w. zaczęły być zastępowane budynkami z cegły, jednakże ich proporcje pozostały podobne.

Budynki w rejonie Pszczyny charakteryzował prosty detal, sprowadzony do malowania na biało prostokątnego pola wokół okien i drzwi. Pojawiał się również gzyms z cegieł układanych pod kątem 45 stopni. Dodatkowo, często spotykanym elementem były tzw. „WYSIADKI”, czyli wnęki wejściowe, zlokalizowane na bocznych elewacja po obu stronach sieni stanowiącej oś domu. Wysiadki posiadały dwie ławeczki na przeciw siebie nazywanymi „baba i chłop”, które stanowiły miejsce spotkań domowników umożliwiające obserwację życia lokalnej społeczności. Ten charakterystyczny detal architektoniczny w naturalny sposób tworzył więź i relacje między ludźmi.

Projektowany budynek nawiązuje do dawnego budownictwa na szereg sposobów. Planuje się, aby budynek był wykonany z materiałów łatwo dostępnych na miejscu, dlatego budynek zaproponowano w konstrukcji szkieletowej wypełnionej kostkami słomy. Jest to rozwiązanie, znacznie ograniczające zużycie energii potrzebnej do wybudowania domu, w porównaniu do obecnie stosowanych metod budowania. Ponadto jest to rozwiązanie ekonomiczne, gdyż kostki słomy są na tym obszarze łatwo dostępne i za niewielką cenę. W najbliższej okolicy znajdują się zakłady prefabrykujące konstrukcje szkieletowe, stąd całość domu będzie można postawić w krótkim czasie.

Proporcje i detale budynku zostały bezpośrednio przeniesione z architektury dawnej, a zewnętrzny płaszcz z drewna, wraz z głębokim okapem, poza nawiązaniem do gabarytów istniejących budynków, stanowi również osłonę przed deszczem i wiatrem. Całość budynku cechuje prostota i skromność, dzięki którym stanowi on współczesną kontynuację dziedzictwa kulturowego Ziemi Pszczyńskiej.

autor: architekt Sebastian Obetkon